Ξεκινούν και πάλι οι εργασίες των επιτροπών για την εξέταση των αλυτρωτικών αναφορών που υπάρχουν στα σχολικά βιβλία της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας.
Αυτό ανακοίνωσαν η υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Εκατερίνα Ζαχάριεβα, και ο ομόλογός της, Μπουγιάρ Οσμάνι.
Αντίθετα, στασιμότητα διαπιστώνεται όσον αφορά τις επαφές της ελληνικής πλευράς με τη βόρεια γείτονα σχετικά με τις αλλαγές στα σχολικά βιβλία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ενώ οι εργασίες των επιτροπών πρακτικά ολοκληρώθηκαν πέρυσι στο τέλος του έτους, και μάλιστα έχει συνταχθεί και η σχετική έκθεση από την ελληνική επιτροπή για τα σημεία που πρέπει να γίνουν οι αλλαγές στα σχολικά βιβλία της γείτονος, δεν ξανάγινε συνάντηση.
Αντί αυτού, φέτος το καλοκαίρι, η Αθήνα προέβη σε αλλαγή της σύνθεσης της επιτροπής. Κάτι που, εκτός του ότι έδωσε τη δυνατότητα στα Σκόπια να ροκανίζουν το χρόνο, είχε ως αποτέλεσμα, να διατηρηθούν ως έχουν για ένα ακόμη έτος τα σχολικά βιβλία της βόρειας γείτονος, όπου υπάρχουν ουκ ολίγες αλυτρωτικές αναφορές.
Σόφια-Σκόπια
Σε αντίθεση με την Αθήνα, η Σόφια φαίνεται να πιέζει για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Κάτι φυσικό, δεδομένου ότι Σόφια και Σκόπια θεωρούν ότι τα βιβλία των χωρών τους περιέχουν αρκούντος πολλά “αγκάθια”.
Λίγο μετά τη συνάντησή της με τον αλβανικής καταγωγής υπουργό Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας, η Ε. Ζαχάριεβα δήλωσε:
“Αυτό που εγώ και ο υπουργός Οσμάνι είπαμε είναι ότι τώρα είναι ο καιρός που πρέπει να επανεκκινήσει τις εργασίες της η διμερής επιτροπή και να σημειωθεί πρόοδος. Είμαι πεπεισμένη πως είναι δυνατόν να επιτευχθεί πρόοδος, μόνο αν εφαρμόσουμε μια ειλικρινή προσέγγιση στις σχέσεις μας”.
Πρόσθεσε, δε, ότι την επόμενη εβδομάδα στα Σκόπια θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνεδρίαση της διμερούς επιτροπής για τα ιστορικά και εκπαιδευτικά ζητήματα.
Η βουλγαρική πολιτική
Η υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας ανέφερε ακόμα ότι επιθυμία της Σόφιας είναι να συσφίξει τις σχέσεις της με τα Σκόπια, καθώς και ότι ενθαρρύνει την ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών, παραπέμποντας στα οδικά έργα, και ειδικά στην “επιτάχυνση της κατασκευής του Διευρωπαϊκού Διαδρόμου νούμερο 8”.
Επιπλέον, είπε ότι “η Βόρεια Μακεδονία θα έπρεπε να αναγνωρίσει την ιστορική πραγματικότητα και να αποδεχτεί στοιχεία σχετικά με τη δημιουργία της ταυτότητας των πολιτών της, έτσι όπως η Βουλγαρία αναγνωρίζει την σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα”.
Να σημειωθεί πως η Βουλγαρία ήταν η πρώτη χώρα παγκοσμίως που το 1992 αναγνώρισε την τότε πΓΔΜ με το συνταγματικό της όνομα: Νέτο σκέτο “Δημοκρατία της Μακεδονίας”.
Κατά το διάστημα των τελευταίων δεκαετιών, ακολουθούσε συστηματική προσπάθεια να θέσει τα Σκόπια στη σφαίρα επιρροής της.
Μάλιστα, φέρεται να έχει παραχωρήσει σε δεκάδες χιλιάδες πολίτες της βόρειας γείτονος (λέγεται ακόμα και για άνω των εκατό χιλιάδων) βουλγαρικά, άρα ευρωπαϊκά, διαβατήρια.
Η Σόφια, ούτε λίγο ούτε πολύ, θεωρεί πως τα Σκόπια δεν αποτελούν παρά αναπόσπαστο κομμάτι της βουλγαρικής ιστορίας, καθώς και ότι είναι προέκταση της “Μακεδονίας του Πιρίν”. Ως εκ τούτου, δεν αναγνωρίζει ούτε την ταυτότητα του “Μακεδόνα”, ούτε της “μακεδονικής” διαλέκτου, την οποία θεωρεί ότι ανήκει στην ευρύτερη βουλγαρική γλώσσα.
Βέβαια, είναι απορίας άξιον πως, από τη στιγμή που είχε αναγνωρίσει τη βόρεια γείτονα νέτα – σκέτα ως “Μακεδονία”, δεν αντιλαμβανόταν ότι τα ονοματολογικά παράγωγα θα ήταν όλα βασισμένα πάνω σε αυτόν τον όρο.
Στο μεταξύ, πάντως, έχουν συμβεί πολλά τραγελαφικά συμβάντα στο πρόσφατο παρελθόν. Χαρακτηριστικά, όταν, πολύ προτού υπογραφεί η Συμφωνία των Πρεσπών, Σόφια και Σκόπια είχαν προβεί σε διακρατικές συμφωνίες, άλλοι Βούλγαροι υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι συμφωνούσαν να προσυπογράψουν τη “μακεδονική” γλώσσα και άλλοι τους επέκριναν γι’ αυτό, με αποτέλεσμα ένα απίστευτο πολιτικό αλαλούμ στη Βουλγαρία.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η Σόφια ακολουθεί μια πολιτική ιδιαίτερα έντονης προσέγγισης με την Τουρκία, ενώ συχνά, στους κόλπους της ΕΕ, εμμέσως πλην σαφέστατα, τάσσεται υπέρ της Αγκυρας και “αδειάζει” την Αθήνα.
Ευρωπαϊκή προοπτική
Παρά ταύτα, η Ε.Ζαχάριεβα δεν έχασε την ευκαιρία να δηλώσει υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής των Σκοπίων.
Είπε, μάλιστα, ότι η Βουλγαρία είναι η χώρα που για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια, έθεσε το θέμα της ευρωπαϊκής προοπτικής των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων.
Εκτιμάται, πάντως, ότι τέτοιου είδους δηλώσεις των Βούλγαρων αξιωματούχων, μάλλον δείχνουν την αγωνία της Σόφιας να αποκτήσει καλύτερες θέσεις στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, έναντι της Ελλάδας.
Παρ’ ότι, ωστόσο, ο ευρωπαϊκός δρόμος των Σκοπίων, όσο και των Τιράνων, περνάει πρωτίστως από την Αθήνα, η Ελλάδα δεν δείχνει να δραστηριοποιείται έντονα και να διεκδικεί τον τίτλο της πρωτοκαθεδρίας στα Βαλκάνια.
Η Ε.Ζαχάριεβα, επίσης, εστίασε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι Σόφια και Σκόπια θα έχουν την κοινή προεδρία στη “Διαδικασία του Βερολίνου”.
“Αυτή η προεδρία -είπε- έχει μεγάλο συμβολισμό, διότι για πρώτη φορά μια χώρα που δεν είναι μέλος της ΕΕ, συμπροεδρεύει της Διαδικασίας, ενώ για πρώτη φορά επίσης δύο χώρες θα ασκήσουν από κοινού την προεδρία”.
Εξέφρασε, δε, τη βεβαιότητά της ότι “στη σύνοδο της πρωτοβουλίας, η οποία θα γίνει στις 10 Νοεμβρίου, η ΕΕ θα στείλει ισχυρό μήνυμα στήριξης προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και χαίρομαι που αυτό θα συμβεί στη Σόφια”.
Και κατέληξε, λέγοντας ότι “το μέλλον που βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και την τήρηση των ανειλημμένων δεσμεύσεων, θα είναι προς όφελος των δύο χωρών”.