Μείωση ενοικίων – Τι ισχύει και ποιους αφορά – Η υπουργική απόφαση

Με υπουργική απόφαση αναδρομικής ισχύος των συναρμόδιων υπουργών ρυθμίζεται μία σειρά από σοβαρά θέματα που είχαν προκύψει από τις αναγκαστικές μειώσεις ενοικίων κατά 40% σε ευρείες κατηγορίες μισθώσεων, επαγγελματικών και κατοικιών.

Σύμφωνα με τη διευκρινιστική υπουργική απόφαση επίσης, οι μειώσεις των μισθωμάτων των εργαζομένων ισχύουν για ολόκληρο τον μήνα για τον οποίο προβλέπεται μερική καταβολή μισθωμάτων, κατά περίπτωση, ανεξαρτήτως των ημερών ανά μήνα κατά τις οποίες έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας τους.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ αυτή και όπως αναφέρει η ΠΟΜΙΔΑ:

Η υποχρεωτική μείωση 40% του ενοικίου ισχύει και για την περίπτωση επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχείρησης, για την οποία χρησιμοποιούνται εντελώς απαραίτητοι βοηθητικοί χώροι άλλων ακινήτων, στους οποίους ασκούνται οι δραστηριότητες της επιχείρησης.

Οι χώροι στάθμευσης οχημάτων της επιχείρησης για την στάθμευση οχημάτων των στελεχών θεωρούνται εντελώς απαραίτητοι βοηθητικοί χώροι, όταν αυτοί βρίσκονται σε περίκλειστο χώρο, ήτοι κλειστό από κάθε πλευρά, από κάθε κατεύθυνση και εφόσον ο χώρος αυτός αναγράφεται στη δήλωση Ε9 ως βοηθητικός χώρος.

Στις περιπτώσεις υπεκμίσθωσης ακινήτου, δικαιούχος της μείωσης ενοικίου είναι μόνον ο υπομισθωτής-τελικός χρήστης του ακινήτου έναντι του υπεκμισθωτή, και όχι περαιτέρω ο υπεκμισθωτής έναντι του ιδιοκτήτη – εκμισθωτή του ακινήτου.

Συνεπώς μειώνεται μόνον το μίσθωμα το οποίο εισπράττει ο υπεκμισθωτής από τον πληττόμενο υπομισθωτή του, δεν μειώνεται όμως το μίσθωμα που οφείλει στον ιδιοκτήτη-εκμισθωτή ο υπεκμισθωτής, γιατί ο τελευταίος δεν ασκεί κάποια πληττόμενη δραστηριότητα στο μίσθιο ακίνητο.   

Στις περιπτώσεις προκαταβολής μισθωμάτων, το 40% του μισθώματος για το οποίο ο μισθωτής απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής συμψηφίζεται στις επόμενες καταβολές μισθωμάτων.

Στην περίπτωση μη ύπαρξης επόμενων καταβολών μισθωμάτων λόγω λήξης της μισθωτικής σχέσης, τα χρηματικά ποσά της απαλλαγής αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.

Στις περιπτώσεις όπου στη μισθωτική σχέση μετέχουν περισσότεροι μισθωτές και οι προϋποθέσεις μερικής καταβολής μισθώματος δεν συντρέχουν για το σύνολο των μισθωτών, (με την επιφύλαξη των οριζομένων για την περίπτωση συζύγου ή έτερου μέρος συμφώνου συμβίωσης όπου εκεί ειδικά το μίσθωμα μειώνεται ακόμη και αν η αναστολή εργασίας συντρέχει στο πρόσωπο του άλλου συζύγου), η μερική καταβολή μισθώματος υπολογίζεται αναλογικά σύμφωνα με το μερίδιο συμμετοχής του δικαιούχου μισθωτή στο μίσθωμα.

Στις περιπτώσεις όπου το μίσθωμα καταβάλλεται κατά τη λήξη της μίσθωσης ή σε μικρότερα διαστήματα και πάντως μεγαλύτερα του μηνός, η απαλλαγή του 40% του συνολικού μισθώματος για τους προβλεπόμενους μήνες υπολογίζεται αναλογικά.

Οι μειώσεις των μισθωμάτων των εργαζομένων ισχύουν για ολόκληρο τον μήνα για τον οποίο προβλέπεται μερική καταβολή μισθωμάτων, κατά περίπτωση, ανεξαρτήτως των ημερών ανά μήνα κατά τις οποίες έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας τους.

Οι ρυθμίσεις για τους ενοικιαστές εφαρμόζονται και όταν εκμισθωτές είναι το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και οι δημόσιες επιχειρήσεις. Αντίθετα, από την εφαρμογή των παραπάνω ρυθμίσεων εξαιρούνται, στην περίπτωση κατά την οποία είναι ενοικιαστές, το Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και οι δημόσιες επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα με την παραπάνω ΚΥΑ ορίζονται τα εξής:

Άρθρο 1

Δικαιούχοι μερικής απαλλαγής από την καταβολή επαγγελματικών μισθώσεων

1. Οι μισθωτές επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχειρήσεων, για τις οποίες έχουν ληφθεί ειδικά και έκτακτα μέτρα περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορoνοϊό COVID-19, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο 2020, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων και σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο δεύτερο της από 20.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 68), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 (Α’ 83), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του ν. 4690/2020 (Α’ 104) και το άρθρο 15 του ν. 4690/2020 (Α’ 104).

Οι μισθωτές επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν πληγεί δραστικά από την επιδημία του κορωνοϊού COVID-19, δυνάμει των αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου 1, της παρ. 2 του άρθρου 2 και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 3 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 55), απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο 2020, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων.

Οι μισθωτές επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχειρήσεων οι οποίες έχουν πληγεί οικονομικά από την επιδημία του κορωνοϊού COVID-19, δυνάμει των αποφάσεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 5 του άρθρου δεύτερου της από 20.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄ 68), απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων.

2. Το παρόν εφαρμόζεται και για την περίπτωση επαγγελματικής μίσθωσης προς εγκατάσταση επιχείρησης, για την οποία χρησιμοποιούνται εντελώς απαραίτητοι βοηθητικοί χώροι άλλων ακινήτων, στους οποίους ασκούνται οι δραστηριότητες της επιχείρησης της παρ. 1. 

Οι χώροι στάθμευσης οχημάτων της επιχείρησης για την στάθμευση οχημάτων των στελεχών θεωρούνται εντελώς απαραίτητοι βοηθητικοί χώροι, όταν αυτοί βρίσκονται σε περίκλειστο χώρο, ήτοι κλειστό από κάθε πλευρά, από κάθε κατεύθυνση και εφόσον ο χώρος αυτός αναγράφεται στη δήλωση Ε9 ως βοηθητικός χώρος.

3. Τα οριζόμενα στην παρούσα ισχύουν και για την περίπτωση της παραχώρησης από μέρους του μισθωτή σε άλλον της χρήσης του μισθίου με αντάλλαγμα, και ιδίως στην υπεκμίσθωση, προς εγκατάσταση επιχείρησης της παρ.​ 1.

Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου δικαιούχος μερικής απαλλαγής δύναται να είναι μόνο ο τρίτος στον οποίο παραχωρείται η χρήση του μισθίου (υπομισθωτής) και στον οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρούσας και όχι ο μισθωτής, με την επιφύλαξη της περίπτωσης όπου δικαιούχος μερικής απαλλαγής από την καταβολή μισθώματος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας, είναι αυτοτελώς και ο μισθωτής. Η μερική καταβολή του μισθώματος στον μισθωτή/υπεκμισθωτή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα, δεν επιδρά στην κύρια μισθωτική σχέση.

Άρθρο 2

Δικαιούχοι μερικής απαλλαγής από την καταβολή μισθώσεων κύριας κατοικίας

1.Οι μισθωτές μίσθωσης κύριας κατοικίας, στις οποίες μισθωτής είναι εργαζόμενος ή σύζυγος ή το έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης εργαζομένου σε επιχείρηση της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας, του οποίου έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας λόγω των μέτρων αποφυγής της διασποράς του κορoνοϊού COVID-19 απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, κατά περίπτωση.

2.Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου απαιτείται ο εργαζόμενος, ανεξαρτήτως εάν έχει συμβληθεί ο ίδιος ή ο/η σύζυγος ή το έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης ως μισθωτής, να συνδεόταν με σχέση εργασίας με την επιχείρηση κατά τον χρόνο έναρξης εφαρμογής των ειδικών και έκτακτων μέτρων περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορωνοϊό COVID19.

3. Τα οριζόμενα στην παρ. 1 του παρόντος άρθρου ισχύουν και για την περίπτωση της παραχώρησης από μέρους του μισθωτή σε άλλον της χρήσης του μισθίου με αντάλλαγμα και ιδίως στην υπεκμίσθωση. Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου δικαιούχος μερικής απαλλαγής δύναται να είναι μόνο ο τρίτος στον οποίο παραχωρείται η χρήση του μισθίου (υπομισθωτής) για μίσθωση κύριας κατοικίας και στον οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρούσας και όχι ο μισθωτής, με την επιφύλαξη της περίπτωσης όπου δικαιούχος μερικής απαλλαγής από την καταβολή μισθώματος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας, είναι αυτοτελώς και ο μισθωτής. Η μερική καταβολή του μισθώματος στον μισθωτή/ υπεκμισθωτή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα, δεν επιδρά στην κύρια μισθωτική σχέση.

Άρθρο 3

Δικαιούχοι μείωσης μισθώματος για μισθώσεις εξαρτημένων μελών φοιτητών υπό όρους

1.Η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων, ισχύει και για τις συμβάσεις μίσθωσης ακινήτων για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών τέκνου – εξαρτώμενου μέλους, το οποίο φοιτά σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας του, εφόσον ένας τουλάχιστον γονέας είναι εργαζόμενος σε επιχείρηση του άρθρου 1 της παρούσας και του οποίου έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας λόγω των μέτρων αποφυγής της διασποράς του κορωνοϊού COVID19.

Η απαλλαγή ισχύει για τους μήνες Απρίλιο, Μάϊο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, κατά περίπτωση.

2. Τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου ισχύουν και για την περίπτωση της παραχώρησης από μέρους του μισθωτή σε άλλον της χρήσης του μισθίου με αντάλλαγμα και ιδίως στην υπεκμίσθωση. Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου, δικαιούχος μερικής απαλλαγής δύναται να είναι μόνο ο τρίτος στον οποίο παραχωρείται η χρήση του μισθίου (υπομισθωτής) και στον οποίο συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρούσας και όχι ο μισθωτής, με την επιφύλαξη της περίπτωσης όπου δικαιούχος μερικής απαλλαγής από την καταβολή μισθώματος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας, είναι αυτοτελώς και ο μισθωτής. Η μερική καταβολή του μισθώματος στον μισθωτή/υπεκμισθωτή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα, δεν επιδρά στην κύρια μισθωτική σχέση.

Άρθρο 4

Δικαιούχοι μείωσης μισθώματος για ναυτικούς με σύμβαση ναυτολόγησης σε αναστολή

1. Ναυτικοί των οποίων η σύμβαση ναυτολόγησης τελεί σε αναστολή σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου εξηκοστού τρίτου της από 30.03.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 75), ή σύζυγος ή το έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του συνολικού μισθώματος κύριας κατοικίας για τους μήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2020, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές κανονιστικές πράξεις, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων περί μισθώσεων.

2. Τα οριζόμενα στην παρ. 1 του παρόντος άρθρου ισχύουν και για την περίπτωση της παραχώρησης από μέρους του μισθωτή σε άλλον της χρήσης του μισθίου και ιδίως στην υπεκμίσθωση. Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου δικαιούχος μερικής απαλλαγής δύναται να είναι μόνο ο τρίτος στον οποίο παραχωρείται η χρήση του μισθίου (υπομισθωτής), με την επιφύλαξη της συνδρομής των προϋποθέσεων της παρούσας και στο πρόσωπο του μισθωτή. Η μερική καταβολή του μισθώματος στον μισθωτή/υπεκμισθωτή, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρούσα, δεν επιδρά στην κύρια μισθωτική σχέση.

Άρθρο 5

Λοιπές ρυθμίσεις 

1. Στην περίπτωση κατά την οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις μερικής καταβολής μισθώματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 1 έως 3 της παρούσας, και το μίσθωμα έχει καταβληθεί σε προγενέστερο χρόνο από τον μήνα για τον οποίο ορίζεται μερική καταβολή, το 40% του μισθώματος για το οποίο ο μισθωτής απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής συμψηφίζεται στις επόμενες καταβολές μισθωμάτων. Στην περίπτωση μη ύπαρξης επόμενων καταβολών μισθωμάτων λόγω λήξης της μισθωτικής σχέσης, τα χρηματικά ποσά της απαλλαγής αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά.

2. Στην περίπτωση κατά την οποία στη μισθωτική σχέση μετέχουν περισσότεροι μισθωτές και οι προϋποθέσεις μερικής καταβολής μισθώματος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 1 έως 3 της παρούσας, δεν συντρέχουν για το σύνολο των μισθωτών, με την επιφύλαξη των οριζομένων για την περίπτωση συζύγου ή έτερου μέρος συμφώνου συμβίωσης, η μερική καταβολή μισθώματος υπολογίζεται αναλογικά σύμφωνα με το μερίδιο συμμετοχής του δικαιούχου μισθωτή στο μίσθωμα.

3. Στην περίπτωση κατά την οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 1 έως 3 της παρούσας και το μίσθωμα καταβάλλεται κατά τη λήξη της μίσθωσης ή σε μικρότερα διαστήματα και πάντως μεγαλύτερα του μηνός, η απαλλαγή των άρθρων 1 έως 3 του 40% του συνολικού μισθώματος για τους προβλεπόμενους μήνες υπολογίζεται αναλογικά.

4. Τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 2 και στην παρ. 1 του άρθρου 3 της παρούσας ισχύουν για ολόκληρο τον μήνα για τον οποίο προβλέπεται μερική καταβολή μισθωμάτων, κατά περίπτωση, ανεξαρτήτως των ημερών ανά μήνα κατά τις οποίες έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας του εργαζόμενου.

5. Η παρούσα εφαρμόζεται και στην περίπτωση κατά την οποία εκμισθωτές είναι:

α) οι Φορείς της Γενικής – Κυβέρνησης, όπως ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143),

β) τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), γ) τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που ανήκουν στο κράτος ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. – κατά την έννοια της επίτευξης κρατικού ή δημοσίου ή αυτοδιοικητικού σκοπού, εποπτείας, διορισμού και ελέγχου της πλειοψηφίας της Διοίκησής τους ή επιχορηγούνται τακτικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, από κρατικούς πόρους κατά πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον του ετήσιου προϋπολογισμού τους,

γ) οι εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί του Κεφαλαίου Α΄ του ν. 3429/2005 (Α’ 314), ανεξαρτήτως εάν έχουν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του και

δ) οι επιχειρήσεις που υπάγονται στο Κεφάλαιο Β΄ του αμέσως παραπάνω νόμου.

6. Από την εφαρμογή της παρούσας εξαιρούνται, στην περίπτωση κατά την οποία είναι μισθωτές:

α) οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως ορίζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014,

β) τα εκτός αυτής νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.),

γ) τα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που ανήκουν στο κράτος ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. – κατά την έννοια της επίτευξης κρατικού ή δημοσίου ή αυτοδιοικητικού σκοπού, εποπτείας, διορισμού και ελέγχου της πλειοψηφίας της Διοίκησής τους – ή επιχορηγούνται τακτικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, από κρατικούς πόρους κατά πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον του ετήσιου προϋπολογισμού τους,

δ) οι εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί του Κεφαλαίου Α΄ του ν. 3429/2005 (Α’ 314), ανεξαρτήτως εάν έχουν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του και

ε) οι επιχειρήσεις που υπάγονται στο Κεφάλαιο Β΄ του ν. 3429/2005 (Α΄ 314).

Άρθρο 6

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση ισχύει από την έναρξη ισχύος της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Κατεπείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης» (Α΄68), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 (Α΄ 83).