Η διαπίστωση της αύξησης των αγορών μέσω των ηλεκτρονικών καταστημάτων στην χώρα μας αλλά και παγκοσμίως είναι παραβίαση ανοικτών θυρών.
* Δαβαλάς Θανάσης
Τα οικονομικά στοιχεία της αύξησης αυτής, όπως τα κατέγραψε μελέτη του Ινστιτούτο Μικρομεσαίων της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, αναμένεται να διπλασιαστεί σε 15 δισ. ευρώ για το 2020. Η αύξηση όμως αυτή ανέδειξε εμφαντικά τα αδύνατα σημεία του ηλεκτρονικού εμπορίου με ένα από τα κύρια προβλήματα να αφορά το κομμάτι της εφοδιαστικής αλυσίδας ( logistics) .
Η τρέχουσα πανδημία έχει διαταράξει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού με πολλούς, διαφορετικούς τρόπους και ένα από αυτόν τον γνωρίσαμε μέσα από τις μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην παράδοση των παραγγελιών, που είχαν υποβληθεί μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων.
Στο πρώτο lockdown η αύξηση του όγκου αποστολών, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, ήταν στο 30%. Το σύστημα όμως των μεταφορών έδειξε να μπορεί να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις, έστω και με κάποιες καθυστερήσεις.
Τις τελευταίες εβδομάδες όμως η καθυστέρηση στην παράδοση παραγγελιών από καταστήματα που διαθέτουν e-shop ξεπερνά σε κάποιες περιπτώσεις και τις δυο εβδομάδες γεγονός που οφείλεται στις εταιρείες ταχυμεταφοράς
Γνωστή εταιρεία ταχυμεταφοράς τόνισε ότι οι παραγγελίες της την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου σημείωσε αύξηση της τάξης του 80% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο και κατά 50% σε σχέση με το προηγούμενο lockdown.
Σύμφωνα με το Eltrun μόνο 1 στους 5 online καταναλωτές είναι ευχαριστημένοι με τους χρόνους παράδοσης των προϊόντων, ενώ πολλά είναι τα παράπονα των καταναλωτών (1 στους 3).
Βλέπετε οι εταιρείες ταχυμεταφορών παρότι ανέμεναν ότι σε κάποιο χρονικό σημείο θα είχαμε επανάληψη του φαινομένου της αύξησης των παραγγελιών σαν αποτέλεσμα ενός δεύτερου lockdown δεν μπορούσαν να προβούν σε εκτεταμένες προσλήψεις προσωπικού και σε αναβάθμιση των υλικοτεχνικών τους υποδομών για την κάλυψη αυτών των αναγκών.
Η πανδημία αυτή κάποια στιγμή θα τελειώσει και άρα ο προγραμματισμός μιας επιχείρησης σε μεσομακροπρόθεσμο επίπεδο δεν μπορεί να στηριχθεί στην βάση μιας προσωρινής αύξησης της ζήτησης.
Ας μην ξεχνούμε ότι η πανδημία αυτή ακολούθησε μια περίοδο πολυετούς χρηματοοικονομικής κρίσης, ενώ το ιδιαίτερα αβέβαιο περιβάλλον αναγκάζει το σύνολο των επιχειρήσεων να εστιάζουν περισσότερο στην επιβίωση και λιγότερο στις επενδύσεις.
Φαίνεται όμως ότι κάποιοι στην αγορά υποβαθμίζουν τις μελλοντικές εξελίξεις που πρόκειται να προκαλέσει αυτή η πανδημία στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου.
To ηλεκτρονικό εμπόριο γνώριζε ακόμα και στην χώρα μας την περίοδο της οικονομικής κρίσης μια αύξηση ετησίως της τάξεως του 20% .
Η εξήγηση ιδιαίτερα απλή. Οι νέες ηλικίες που είναι εξοικειωμένες με την χρήση των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου πυκνώνουν τις τάξεις των καταναλωτών κάθε χρόνο και άρα οδηγούν σε αύξηση του καταναλωτικού κοινού των eshop
Παράλληλα οι οικονομικές δυνατότητες του κοινού αυτού ενισχύονται με την πάροδο του χρόνου σαν αποτέλεσμα της αύξησης της καταναλωτικής του δύναμης.
Ένα απλό παράδειγμα. Ένας άνθρωπος ηλικίας 30 – 50 ετών σήμερα που είναι εξοικειωμένος με το διαδίκτυο και την χρήση του εδώ και πολλά έτη βρίσκεται στο απόγειο της καταναλωτικής του δραστηριότητας. Τουναντίον, οι μεγαλύτερες ηλικίες που δεν συνήθισαν στην χρήση του διαδικτύου κινούνται σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση ως προς την καταναλωτική τους δραστηριότητα.
Η στροφή λοιπόν προς το ηλεκτρονικό εμπόριο και τα ηλεκτρονικά καταστήματα αποτελεί φυσική εξέλιξη. Το κρίσιμο ερώτημα όμως είναι τι θα απομείνει από την μεγάλη αύξηση εξαιτίας των lockdown και της πανδημίας ;
Ο Andrew Lipsman, αναλυτής στο eMarketer, είχε παρατηρήσει ότι κατά την διάρκεια των διακοπών, μιας περιόδου με αυξημένη αγοραστική δραστηριότητα, οι καταναλωτές δαπανούν περισσότερο online δημιουργώντας μια αλλαγή βηματισμού, αφού οι καταναλωτές που χρησιμοποίησαν κατά την διάρκεια των διακοπών τους κάποιο eshop έτειναν να χρησιμοποιούν , σε κάποιο ποσοστό, το ίδιο ηλεκτρονικό κανάλι και στην συνέχεια.
Είναι σίγουρο ότι θα παρατηρήσουμε αυτόν τον τύπο παρόμοιας συμπεριφοράς να ξεδιπλώνεται τους επόμενους μήνες.
Πολλοί συμπολίτες μας, προχώρησαν σε παραγγελίες , έστω και εξ ανάγκης μέσω κάποιου eshop. Κάποιοι έμειναν ευχαριστημένοι, ενώ κάποιοι απογοητευμένοι, για τον οποιονδήποτε λόγο , από την αγοραστική τους εμπειρία. Όσοι έμειναν ευχαριστημένοι, είναι σίγουρο ότι θα προβούν σε online παραγγελίες από τα ίδια ηλεκτρονικά καταστήματα που χρησιμοποίησαν, αν όχι και από άλλα.
Το νέο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ για τα eshop που αναμένεται να τρέξει εντός του Ιανουαρίου με 16.000 τουλάχιστον επιχειρήσεις να δικαιούνται την επιδότηση θα οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού των ηλεκτρονικών καταστημάτων άρα και των επιλογών που θα έχει ο καταναλωτής στην διάθεση του.
Όμως, σε κάθε περίπτωση ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν θα πρέπει να αποτελέσει την αιτία για τη διεύρυνση των ανισοτήτων μεταξύ των επιχειρήσεων . κάτι που ήδη παρατηρείται αφού όσοι είχαν προνοήσει να δημιουργήσουν ένα ηλεκτρονικό κατάστημα προ της κρίσης μπόρεσαν να χειριστούν αποτελεσματικότερα τις επιπτώσεις της τρέχουσας κρίσης.
Αναντίλεκτα μπορούμε να πούμε ότι το 2021 και οι χρονιές που πρόκειται να ακολουθήσουν θα χαρακτηριστούν από την έλευση νέων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα big data, και την καινοτομία που θα κυριαρχήσει στον έναν μετά τον άλλον σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.
* Συν. Καθηγητής του Παν.Αιγαίου στο e-commerce, Συνιδιοκτήτης της DreamWeaver.Gr