ανταπόκριση από το Στρασβούργο για την ΕΡΤ: Κώστας Δαβάνης
Οι χώρες της ΕΕ είναι υποχρεωμένες να αποτρέψουν τη μη νόμιμη διέλευση των συνόρων στην ευρωπαϊκή επικράτεια, αλλά πρέπει επίσης να διασφαλίσουν τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος για κατάθεση αιτήματος ασύλου.
Αυτό τόνισαν οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών που ενέκριναν σήμερα σχέδιο έκθεσης για την αξιολόγηση της εφαρμογής της οδηγίας του 2013 για τις διαδικασίες ασύλου και συγκεκριμένα της ταχείας διαδικασίας των συνόρων.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές η οδηγία δεν περιλαμβάνει σαφή ορισμό για αυτού του τύπου διαδικασίες ούτε καθορίζει τους στόχους της, οδηγώντας σε έλλειψη ομοιομορφίας στην εφαρμογή της.
Παράλληλα εξέφρασαν την ανησυχία τους για την αύξηση των παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πολλών περιπτώσεων στις οποίες απαγορεύτηκε η είσοδος ατόμων χωρίς να καταχωριστούν οι αιτήσεις ασύλου τους.
Ωστόσο τα κράτη μέλη έχουν το καθήκον, όπως ανέφεραν τα μέλη της επιτροπής να ενημερώνουν τα άτομα σχετικά με τη δυνατότητα υποβολής αιτήσεων ασύλου και πρέπει να προσφέρουν αποτελεσματική αποκατάσταση σε εκείνους στους οποίους η είσοδος απαγορεύτηκε.
Συμμόρφωση στους κανόνες
Οι ευρωβουλευτές κάλεσαν τις εθνικές αρχές να συμμορφωθούν με τους κανόνες και ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναστείλει τις πληρωμές της ΕΕ σε περίπτωση σοβαρών ελλείψεων.
Η επιτροπή εξέφρασε επιπλέον την δυσαρέσκεια της για το γεγονός ότι οι αιτούντες ασύλου που υπόκεινται σε συνοριακές διαδικασίες είναι πιθανό να τεθούν υπό κράτηση κατά την εξέταση της αίτησης ασύλου τους, αν και, όπως ορίζεται στην οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής , οι αιτούντες άσυλο μπορούν να κρατούνται «μόνο υπό εξαιρετικά σαφώς καθορισμένες εξαιρετικές περιστάσεις».
Υπό αυτή την έννοια ανησυχούν για τις θλιβερές συνθήκες κράτησης σε ζώνες διέλευσης και κέντρα κράτησης σε παραμεθόριες περιοχές, υπογραμμίζοντας ότι η κράτηση πρέπει να παραμείνει η έσχατη λύση. Ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη να βρουν εναλλακτικές λύσεις έναντι της κράτησης προσφέροντας αξιοπρεπείς συνθήκες υποδοχής σε συνοριακές εγκαταστάσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, πρότειναν τη δημιουργία ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης για την επαλήθευση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων σχετικά με τις συνοριακές διαδικασίες καθώς και των συνθηκών κράτησης.
Ασυνόδευτα παιδιά και άλλοι ευάλωτοι αιτούντες άσυλο
Η έκθεση καταγγέλλει επίσης, ότι ενώ τα κράτη μέλη διαθέτουν μηχανισμούς για τον προσδιορισμό των αιτούντων που χρειάζονται ειδικές διαδικασίες εγγυήσεων (όπως θύματα βασανιστηρίων, βιασμών ή άλλων μορφών σοβαρής βίας, αυτοί είναι συχνά αναποτελεσματικοί.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι δεν πρέπει ποτέ να υπόκεινται σε ταχύτερη διαδικασία, ενώ οι αιτήσεις τους να υποβάλλεται σε επεξεργασία με την τακτική διαδικασία ασύλου.
Τονίζουν επίσης ότι η διαδικασία των συνόρων δεν εξαιρεί τις εθνικές αρχές από τις υποχρεώσεις τους να παρέχουν στους αιτούντες πρόσβαση σε νομική συνδρομή, εκπροσώπηση και διαδικαστικές πληροφορίες, καθώς και σε ερμηνεία.
Το μη νομοθετικό ψήφισμα εγκρίθηκε με 50 ψήφους υπέρ 11 κατά και 3 αποχές. Το Κοινοβούλιο στο σύνολό του θα το συζητήσει και θα το θέσει σε ψηφοφορία σε μια μελλοντική σύνοδο ολομέλειας.
Υπενθυμίζεται πως η τρέχουσα οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου επιτρέπει στα κράτη μέλη να αξιολογούν γρήγορα τις αιτήσεις ασύλου στα σύνορά τους ή σε ζώνες διέλευσης. Η προθεσμία για μια απόφαση σε μια συνοριακή διαδικασία ποικίλλει σε ολόκληρη την ΕΕ από δύο ημέρες έως 28 ημέρες και για την υποβολή ένστασης από δύο έως επτά ημέρες.
Το νέο σύμφωνο για το άσυλο και τη μετανάστευση, που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Σεπτέμβριο, περιλαμβάνει πρόταση για ταχύτερη διαδικασία συνόρων ασύλου, καθώς και μηχανισμό ελέγχου πριν από την είσοδο.