Τα παιδιά διαβάζουν;
Κάποια, ελάχιστα παιδιά, έχουν κλίση στα γράμματα από βρέφη σχεδόν και ζητούν να πιάσουν χαρτί στα χέρια τους, τους τραβούν τα βιβλία χωρίς καν να ξέρουν τι είναι. Η συντριπτική πλειοψηφία όμως καθοδηγείται και εμπνέεται από τους γονείς. Κι αν οι γονείς βλέπουν τηλεόραση όλη μέρα κι όλη νύχτα, είναι πολύ πιθανό το παιδί να κάνει ακριβώς το ίδιο.
Η βολική λύση του τάμπλετ που κανείς γονιός δεν παραδέχεται ελαφρά τη καρδία ότι έλυσε τα χέρια του για να «βρει την ησυχία του» δεν αρκεί να την διαμόρφωση ψυχής και νου ενός μωρού παιδιού, 2 και 3 και 4 χρονών.
Μετά την πρώτη δημοτικού, τα πράγματα αρχίζουν να ζορίζουν για έναν τεμπέλη γονιό που δεν μπορεί/προλαβαίνει/ξέρει/αντέχει να αναμετρηθεί με τις βομβαρδιστικές απορίες του κανακάρη ή κανακάρισσάς του. Το τάμπλετ, το λάπτοπ, η μικρή οθόνη, ο παππούς κι η γιαγιά είναι οι καλύτερες λύσεις, οι εύκολες κι ανώδυνες.
Όχι, ο γονιός δεν είναι κανένας ένοχος: δουλεύει ολημερίς τηλεργασία ή με φυσική παρουσία με μισθό που αρκεί πολύ οριακά για να εξασφαλίσει ομορφιά και ποιότητα στην ζωή. Να’ ναι καλά οι προσφορές στα σούπερ μάρκετ. Νομίζει πως η ξεκούρασή του έχει να κάνει με το «να μην μιλάμε πολύ» και με το να «χαλαρώνουμε με σουβλάκια στην τηλεόραση». Θύμα και γρανάζι και πάω πάσο, γιατί ούτε μητέρα είμαι ακόμα, ούτε ζω την ζωή μου στα άκρα.
Βλέπετε, κάποιες μέρες «δεν αδράχνονται» με τίποτα, ειδικά μεσούσης της πανδημίας. Όση θετική ενέργεια και να θες να βάλεις στην συνταγή του επιούσιου, καθημερινού άρτου, μια πιο προσεκτική ματιά στην δυστυχία των περαστικών που χαράζεται ακουσίως στα πρόσωπά τους αρκεί για να σε βάλει στην θέση σου-αν και εφόσον είσαι ον κοινωνικό, κυρία μου, ειδάλλως όλα καλά.
Διαβάστε. Πρώτα εσείς, μετά τα παιδιά σας.
Αλλά, ακόμα και αν δεν τυγχάνετε φανατικοί αναγνώστες, μην στερήσετε από τα βλαστάρια σας την ευκαιρία πρόσβασης σε έναν κόσμο που πάντα θα είναι εκεί για εκείνα με τρόπο παρηγορητικό, αποδραστικό, νηπενθή, ανανεωτικό. Χιλιάδες Έλληνες συγγραφείς κάνουν στροφή ή έναρξη καριέρας με το να γράψουν βιβλίο/α για παιδιά-κάποιοι νομίζουν ότι είναι ένα εύκολο σπορ και σφάλλουν.
Κυκλοφορούν μετριότατα, θλιβερά κιτς παιδικά βιβλία εκεί έξω, με ζωγραφιές επιθετικά «παιδικές», λεξούλες από δεκαετίες που ανάγονται στην μνήμη των ενήλικων γραφιάδων των ιστοριών και εκνευριστική επιμονή στο να βγει κάποιο ηθικό δίδαγμα. Ακόμα και ένα τέτοιο junk book μια στο τόσο, όμως, είναι καλύτερο, κατά την άποψή μου, από ακόμα μια ώρα στα βιντεάκια του youtube ή στο κινητό της μαμάς με εκείνο το παιχνίδι με τις φυσαλίδες.
Διαβάστε παρέα με το παιδί σας, διαβάστε του εσείς και, αν είναι σε θέση το έρμο, ζητήστε του να διαβάσει για εσάς. Ύστερα, κουβεντιάστε και συνεχίστε την ιστορία με τον δικό σας τρόπο και φαντασία.
Παραγγείλτε βιβλία, στηρίξτε τα μικρά βιβλιοπωλεία της γειτονιάς σας, ομορφύνετε το παιδικό δωμάτιο, ξεστραβωθείτε κι εσείς.
Αν δεν ξέρετε από πού να πρωτοξεκινήσετε, φυσικά υπάρχει ένας Ευγένιος Τριβιζάς, μια Άλκη Ζέη, μια Πηνελόπη Δέλτα και μια Ζωρζ Σαρρή, αλλά υπάρχει και ένας Τζιάνι Ροντάρι, ένας Όσκαρ Ουάιλντ (ακόμα κλαίω πικρά με το παραμύδι «Το αηδόνι και το τριαντάφυλλο»), ένας Κώστας Λαδόπουλος, ένας Ρόαλντ Νταλ, ένας Δημήτρης Προύσαλης, ένας Μάνος Κοντολέων. Οι αδελφοί Άντερσεν και Γκριμ (να τους έχει καλά ο Θεός στην Παράδεισό τους) αποτελούν εγγύηση.
Αναζητήστε, αν θέλετε, κάτι πέρα από τους μύθους του Αισώπου (δεν βαρεθήκατε;) και το χρυσόμαλλο δέρας και τον μίτο της Αριάδνης. Καλά είναι και αυτά, αλλά προσπαθήστε να μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά σας γεννήθηκαν τον 21ο αιώνα, ότι μπορεί να χρειάζονται κάποιους άλλους ήρωες μες στις ιστορίες για να ξεκλειδώσουν τον μπερδεμένο κόσμο που συνάντησαν γύρω τους.
Ναι, να έρθουν σε επαφή με την Ιστορία. Αλλά, ύστερα, δεν γίνεται να τους απαγγέλετε παραμύθια με πριγκίπισσες και δράκους, θα τα μπερδέψετε τα δόλια. Θα σκεφτούν «βασιλεία ή δημοκρατία είχαμε σε αυτή τη χώρα, επιτέλους;». Μην προσπαθήσετε να «γίνετε παιδιά» μέσω των επιλογών που θα κάνετε για τα δικά σας. Εσείς μπορείτε κάλλιστα να συναντηθείτε με το παιδί μέσα σας στο ποτό με τα κορίτσια, στο ρομαντικό τριήμερο για τους δυο σας (ευχαριστούμε, γιαγιά), στο διάλειμμα της δουλειάς σας.
Το παιδί σας είναι σοβαρή υπόθεση-μην παίρνετε αψήφιστα το γεγονός ότι μπορεί μες στο σπίτι σας, το μικρό του κρεβατάκι, να κοιμάται ένας εξαιρετικός δάσκαλος που θα εμπνεύσει, μια χημικός μηχανικός που θα βρει λύσεις, μία συγγραφέας που θα αγγίξει καρδιές, ένας πολιτικός που θα κληθεί να πάρει αποφάσεις ζωής, ένα τεχνίτης που θα διευκολύνει ζωές.
Να χαρείτε, γονείς. Κρατάτε στην αγκαλιά σας το μέλλον μας. Και όχι, τα βιβλία δεν είναι πανάκεια. Είναι όμως ένα μικρότατο, ομορφότατο λιθάρι στην προσπάθειά σας να διαμορφώσετε χρήσιμους και σκεπτόμενους ανθρώπους.
ΥΓ: Η πιο ακριβή μου ανάμνηση είναι η χριστουγεννιάτικη βόλτα με την μητέρα μου στα βιβλιοπωλεία. Από τις λίγες φορές που δεν βιαζόταν να τελειώνουμε με τα ψώνια…
ΥΓ2: Ας ξεκουραστεί λίγο κι αυτό το κακόμοιρο το τάμπλετ, που έχει να κλείσει μάτι από πέρσι την Άνοιξη…