Μία από τις τρεις πρώτες πόλεις του κόσμου που αποκτά Heat Chief Officer, δηλαδή υπεύθυνο για την αντιμετώπιση της αστικής υπερθέρμανσης, γίνεται η Αθήνα. Η πόλη στην οποία, σύμφωνα με τον δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη, «περισσότεροι από 200 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως εξαιτίας της ζέστης. Και οι αριθμοί προβλέπεται να διπλασιαστούν μέχρι το 2030». Σύμφωνα με επιστημονικές εκθέσεις, η ελληνική πρωτεύουσα κατατάσσεται στην πρώτη θέση πανευρωπαϊκά ως προς τις επιπτώσεις που θα δεχθεί από τα κύματα καύσωνα στο μέλλον, γεγονός που, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, αναμένεται να προκαλέσει σοβαρή ανθρωπιστική και οικονομική κρίση.
Τη θέση της Heat Chief Officer θα αναλάβει σε πρώτη φάση η Λενιώ Μυριβήλη, σύμβουλος του δημάρχου Αθηναίων με σημαντική εμπειρία σε θέματα κλιματικής αλλαγής. Στα καθήκοντά της θα περιλαμβάνεται ο συντονισμός των αρμόδιων υπηρεσιών, εντός και εκτός του δήμου, για τη χάραξη βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης στρατηγικής ενάντια στις επιπτώσεις του καύσωνα, της ξηρασίας και της κλιματικής αλλαγής στην Αθήνα.
Ο πρώτος Heat Chief Officer στον κόσμο τοποθετήθηκε τον προηγούμενο μήνα στο Μαϊάμι, ενώ η Αθήνα τίθεται επικεφαλής μιας προσπάθειας που θα αναπτυχθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη τα επόμενα χρόνια. Η δράση εντάσσεται στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας City Champions for Heat Action της Extreme Heat Resilience Alliance του Ατλαντικού Συμβουλίου, στην οποία συμμετέχουν 30 πόλεις του πλανήτη.
Ενδεικτικά του οξυμμένου κινδύνου είναι τα στοιχεία που έφερε πρόσφατα στο φως μελέτη ερευνητών του Αστεροσκοπείου, σύμφωνα με την οποία η διάρκεια της περιόδου των καυσώνων στην Αθήνα από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα αυξάνεται σταδιακά με ρυθμό 3-5 ημερών ανά δεκαετία. Τα σενάρια είναι ζοφερά και σύμφωνα με τη Λενιώ Μυριβήλη «καταδεικνύουν την ανάγκη άμεσης δράσης».
Οπως εξηγεί μιλώντας στα «ΝΕΑ», «ο ρόλος του υπευθύνου ενάντια στην αστική υπερθέρμανση είναι να κινητοποιήσει τα εμπλεκόμενα μέρη όσο γρηγορότερα γίνεται. Γνωρίζουμε πως η Αθήνα απειλείται κυρίως από καύσωνες και από έντονα, ξαφνικά, πλημμυρικά επεισόδια – που αποβαίνουν καταστροφικά – ύστερα από παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας. Γνωρίζουμε όμως ταυτόχρονα πως ένα κομμάτι του πληθυσμού της αντιμετωπίζει ενεργειακή φτώχεια – πρακτικά δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει κλιματισμό κατά τη διάρκεια του καύσωνα – ή ότι σε τέτοιες περιπτώσεις συχνά έχουμε εκτεταμένα μπλακ άουτ.
Συνεργασίες
Σκοπός μας είναι να επιτευχθούν οι απαραίτητες συνεργασίες ώστε να διασφαλιστεί η προστασία του πιο αδύναμου πληθυσμού, που κινδυνεύει άμεσα, αλλά και ο σχεδιασμός που θα αποτρέψει μακροπρόθεσμα την απώλεια ζωών και οικονομικών πόρων λόγω της υπερθέρμανσης της πόλης». Ως προς τις απώλειες ανθρώπων εξαιτίας της αστικής υπερθέρμανσης, αξίζει να σημειωθεί πως σύμφωνα με έρευνες τα ποσοστά θνησιμότητας στην Αθήνα αυξάνονται κατά 12%-18% στις ηλικίες άνω των 65 ετών για κάθε βαθμό Κελσίου αύξησης της μέσης θερμοκρασίας της πόλης και κατά 5,54% για κάθε έναν βαθμό Κελσίου πάνω από τους 32,7°C. «Ο σχεδιασμός θα κινείται σε δύο άξονες» λέει η Λενιώ Μυριβήλη. «Στον βραχυπρόθεσμο, που αφορά τις επείγουσες κινήσεις, ώστε πολύ γρήγορα σε περίπτωση καύσωνα να μπορούμε να βοηθήσουμε τα πιο αδύναμα κομμάτια του πληθυσμού, και στον μακροπρόθεσμο, που προβλέπει το να πρασινίσουμε περισσότερο την πόλη, να δημιουργήσουμε μεγαλύτερες εκτάσεις σκιάς, να αξιοποιήσουμε το νερό ώστε σε συνδυασμό με τα δέντρα να μειώσουν τη θερμοκρασία της Αθήνας και παράλληλα να περιορίσουμε την κυκλοφορία αυτοκινήτων και τη χρήση υλικών που συσσωρεύουν και αντανακλούν θερμότητα. Ολα αυτά, όπως καταλαβαίνετε, απαιτούν τη συνεργασία διαφόρων υπηρεσιών, που υπερβαίνουν τον Δήμο Αθηναίων – Περιφέρειες, υπουργεία, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας. Εμείς θα προσπαθήσουμε να συμβάλουμε στη μεταξύ τους συνεργασία ώστε να προχωρήσουν άμεσες δράσεις» προσθέτει.