Η επαναλειτουργία των σχολείων, ενώ η χώρα μετρά ακόμη και περισσότερα από 50.000 κρούσματα την ημέρα, αποτέλεσε μία δύσκολη απόφαση.
Μοιραία οι γονείς προβληματίζονται καθώς η καθημερινότητα μοιάζει για μία ακόμη φορά με δύσκολη εξίσωση. Ερωτήματα, όπως εάν οι μαθητές μπορούν να επισκεφθούν τον παππού και τη γιαγιά, αλλά και ποια είναι η πιο ασφαλής μάσκα, μετατρέπονται σε μείζονα ζητήματα που απασχολούν τις ημέρες αυτές τις οικογένειες.
Οπως άλλωστε διαπιστώνει μιλώντας στο «Ενθετο Υγεία» η παιδίατρος και επιστημονική συνεργάτιδα της Β’ Παιδιατρικής κλινικής του ΕΚΠΑ, Αννα Παρδάλη, οι γονείς είναι διχασμένοι, «ιδιαίτερα των μικρότερων παιδιών του Δημοτικού αλλά και της προσχολικής και βρεφονηπιακής ηλικίας, με αρκετούς να δηλώνουν ότι δεν θα στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο κατά το πρώτο τουλάχιστον χρονικό διάστημα».
Σημαντικός λόγος είναι ότι «δεν έχουν ολοκληρώσει ή μπορέσει να προγραμματίσουν τον εμβολιασμό των παιδιών τους για τις ηλικίες που προβλέπεται, με όχι δίκη τους ευθύνη καθώς η προμήθεια παιδικών εμβολίων και ο προγραμματισμός νέων ραντεβού καθυστερεί ακόμη αρκετά».
Εντούτοις και όπως υπογραμμίζει η ειδικός από τα έως τώρα δεδομένα και παρατηρήσεις προκύπτει ότι τα πλήρως εμβολιασμένα άτομα δεν νοσούν βαριά όταν μολύνονται από την Όμικρον, ενώ σε ό,τι αφορά τα παιδιά «εκδηλώνεται με ήπια συμπτωματολογία λοίμωξη του ανωτέρου κυρίως αναπνευστικού και ήπια πορεία και σπανιότερες, αλλά υπαρκτές, επιπλοκές».
Υπό τις συνθήκες αυτές η Αννα Παρδάλη απαντά σε 5 κρίσιμες ερωτήσεις που βασανίζουν αρκετούς γονείς, δημιουργώντας έναν χρήσιμο οδηγό.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Ομικρον;
Η μετάλλαξη αυτή εκδηλώνεται σαν μια συνηθισμένη ίωση του ανωτέρου αναπνευστικού με πυρετό, πονόλαιμο, βραχνάδα, συνάχι, μπούκωμα, βήχα, πόνο στους μυς και τις αρθρώσεις και λιγότερο συχνά επηρεασμό ή και απώλεια της γεύσης και της όσφρησης. Επίσης όχι πολύ σπάνια εμφανίζονται στο σώμα των παιδιών διάφορων μορφών εξανθήματα – συνήθως όμως, όχι στην αρχική φάση της λοίμωξης.
Η εργαστηριακή δυσκολία για την από ρουτίνας ταυτοποίηση του στελέχους από το οποίο έχουν προσβληθεί όλοι όσοι νοσούν με Covid, δεν μας δίνει ακόμη τη δυνατότητα να γνωρίζουμε με σιγουριά τα ακριβή ποσοστά της σοβαρής νόσησης αλλά και των επιπλοκών – συμπεριλαμβανομένων και αυτών της μακράς νόσησης (long Covid).
Υπενθυμίζουμε ότι στις σπάνιες αλλά σοβαρές επιπλοκές της νόσου για τα παιδιά περιλαμβάνονται επιπλοκές από το καρδιαγγειακό (μυοκαρδίτιδες, περικαρδίτιδες), αναπνευστικό (βρογχίτιδα, πνευμονία), συστηματικές εκδηλώσεις (πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο των παιδιών) και απώτερες χρονικά επιπλοκές (long Covid) όπως η απώλεια όσφρησης και γεύσης για μεγάλο διάστημα, χρόνια μυϊκή αδυναμία, νευρολογικές, ψυχονοητικές και γνωσιακές επιπτώσεις.
Τι μάσκα να φορέσουν;
Η υπερμεταδοτικότητα της νόσου απαιτεί μάσκες ενισχυμένης προστατευτικότητας όπως η διπλή χειρουργική μάσκα ή ακόμη καλύτερα η KN95 ή N95 ή ffp2 που οι μαθητές θα πρέπει να φορούν καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίας τους στο σχολείο.
Η υπενθύμιση του τρόπου που τη φορούν, τη βγάζουν, την απορρίπτουν ή τη φυλάσσουν (σε ειδικές αδιάβροχες θήκες ιδανικά αφού έχουν ψεκαστεί στην εξωτερική τους πλευρά και στεγνώσουν με διάλυμα οινοπνεύματος) όταν π.χ. θα γευματίσουν είναι σημαντική. Το ίδιο άλλωστε ισχύει και για όλους τους άλλους κανόνες υγιεινής και κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Να δουν τον παππού και τη γιαγιά;
Μέχρι να συμπληρωθούν τα κομμάτια του παζλ που αφορά την Ομικρον και να αποσαφηνιστούν τα δεδομένα αυτής της παραλλαγής ως προς την επιθετικότητα προς τους ηλικιωμένους και ευπαθείς οι αποστάσεις πρέπει να τηρούνται αυστηρά.
Ιδιαίτερα προς τους ηλικιωμένους που δεν έχουν ακόμη ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους με την τρίτη δόση του εμβολίου και για τους οποίους λόγω της ηλικίας τους και υποκείμενων νοσημάτων η απάντηση στον εμβολιασμό δεν είναι η βέλτιστη, άρα η προστασία τους είναι ίσως μειωμένη. Ακόμη όμως και όταν τα παιδιά εμβολιαστούν δεν πρέπει να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι μπορούν άφοβα να συναναστραφούν μαζί τους π.χ. χωρίς μάσκα. Για τα μικρότερα ιδιαίτερα παιδιά που δεν μπορούν να τηρήσουν τα μέτρα απαιτείται μεγαλύτερη αυστηρότητα.
Αν δεν προλάβω να εμβολιάσω το παιδί μου και νοσήσει λίγο πριν από το εμβόλιο ή παράλληλα, τι ισχύει;
Πρόκειται για κατάσταση που έχει συμβεί σε ενηλίκους αλλά δεν το έχουμε δει ακόμη σε παιδιά – υπάρχουν όμως αυξημένες πιθανότητες εφεξής. Στο ερώτημα των γονιών αν κάτι θα πάθει το παιδί τους η απάντηση είναι πως μέχρι τώρα δεν έχει αναφερθεί κάποια επιπλέον σοβαρή επιβάρυνση. Είναι εξάλλου σύνηθες, ειδικά για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας που νοσούν συχνά τα πρώτα χρόνια του βρεφονηπιακού σταθμού, να βρίσκονται στην επώαση μιας ίωσης ενώ εμβολιάζονται και να εκδηλώνεται η νόσος αμέσως μετά.
Σαφέστατα πλην της μεγαλύτερης κακουχίας που μπορεί να έχει για τον οργανισμό η συνύπαρξη των εκδηλώσεων από τον εμβολιασμό και την ίωση δεν υπάρχει κάποια επιπλέον οργανική επιβάρυνση ή συνέπεια.
Σε κάθε περίπτωση, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων ενημερώνει τους γονείς των παιδιών, που παρουσιάζουν συμπτωματολογία λοίμωξης (πυρετό, βήχα, συνάχι, εμετούς ή διάρροιες) ή γενικότερα είναι αδιάθετα, πριν προχωρήσουν στον προγραμματισμένο εμβολιασμό τους κατά της νόσου Covid-19, να μιλήσουν πρώτα με τον παιδίατρό τους και να ζητήσουν να το εξετάσει. «Στην περίπτωση που θα τους συστήσει να αναβάλουν τον εμβολιασμό, να ακολουθήσουν τη συμβουλή του», υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση.
Πώς μπορώ να ενισχύσω την άμυνα του παιδιού μου;
Η άμυνα του οργανισμού είναι κάτι που χτίζεται και διατηρείται σε μακροχρόνια βάση και εξαρτάται από τα δομικά χαρακτηριστικά του καθενός μας, τη διατροφή, την υγιεινή ζωή που περιλαμβάνει απαραίτητα την άσκηση, τη διατήρηση σωστού βάρους και βέβαια τον ικανοποιητικό ύπνο.
Σε περιπτώσεις που ένα παιδί χαρακτηρίζεται από πολύ φτωχή ποιοτικά διατροφή, κάποια συγκεκριμένη έλλειψη βιταμίνης (π.χ. βιταμίνη D) ή χρόνια νοσήματα που επηρεάζουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τις τροφές, τότε κατά περίπτωση χορηγούνται κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής από τον γιατρό του. Κατά γενικό κανόνα στα υγιή παιδιά δεν συνιστάται η χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής και βιταμινών. Καλή διατροφή πλούσια σε άπαχη πρωτεΐνη, ψάρια, φρούτα και λαχανικά, τροφές πλούσιες σε ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικές ουσίες, ένα καλό πάντα πρωινό και αρκετά υγρά είναι επαρκή.
Θεμελιώδους σημασίας είναι η ρύθμιση του σωματικού βάρους των παιδιών, καθώς αποτελεί παράγοντα επιβαρυντικό όχι μόνο για τη νόσο Covid, αλλά και για άλλες σοβαρές ιώσεις του αναπνευστικού όπως η γρίπη που έχει ήδη ξεκινήσει στην κοινότητα. Ο εμβολιασμός παρεμπιπτόντως για τη γρίπη είναι μια καλή ενίσχυση της ασπίδας των παιδιών ιδιαίτερα για τη σοβαρή περίπτωση της συνόσησης αυτών των δύο λοιμώξεων ταυτόχρονα ή σε κοντινά χρονικά διαστήματα.
«Η ελπίδα ότι η Ομικρον ανοίγει ίσως την εποχή για το πέρασμα σε μια ενδημικού χαρακτήρα ίωση υπάρχει, μέχρι τότε όμως η Δέλτα ακόμη δεν έχει εκλείψει και τα συμπεράσματα για την Ομικρον είναι ακόμη πρόωρα και επισφαλή», καταλήγει η Αννα Παρδάλη.